“Prag Baharı” bir bağımsız olabilme girişiminin adıdır[1]. Prag şehri bir sanat eseridir. ABD ile Rusya Federasyonu devlet başkanları 8.4.2010 tarihinde tarihi eser özelliği taşıyan bu kentte bir araya gelerek yeni bir anlaşmaya imza attılar[2]. Aynı gün, Kırgızistan’da başlayan bir halk hareketi ile Devlet Başkanı ve Hükümet görevlerinden uzaklaştırıldılar[3].
Büyük ülkelerin hareketlerini iyi izlemek gerekir. Bu bağlamda Kırgızistan’daki hareketi bir rastlantı olarak değerlendirmek de hata olur.
“Soğuk Savaş” dönemi sona erdikten sonra Avrasya coğrafyası bir bütün olarak algınlanmaya başlanmıştır. 21nci yüzyıla yönelik stratejk öngörüler Avrasya coğrafyasında yeni yaklaşımların da gündeme gelmesine yol açmıştır.
21nci yüzyıl, 20nci yüzyıldan farklı yaşanacaktır. 21ncı yüzyılı, 20nci yüzılın sorun çözme sistematiği ile algılama ve değerlendirme olanaklı değildir. Küresel ölçekte farklı bir sürece girmiş bulunmaktayız.
2003 yılında Gürcistan’da “Gül Devrimi”, 2004 yılında Ukrayna’da “Turuncu Devrim” ve 2005 yılında da Kırgızistan’da “Lale Devrimi” gerçekleşmiştir. Bir anda bütün dünyada demokratikleşme, insan hakları, hukuk devleti kavramları öne çıkmış ve 21nci yüzyılın bir “Barış Yüzyılı” olacağı gibi bir izlenim ortaya çıkmıştır.
Ancak, böyle olmamış ve Rusya Federasyonu bir geri dönüş yaparak önceki “Etki Alanı” üzerindeki denetimini yeniden tesis etme noktasına gelmiştir.
Prag şehrinde imza töreni yapılırken, Bişkek sokaklarındaki ayaklanmacıların kamu binalarına saldırıyor olmaları bir rastlantı değildir. Roza Otunbeyava’nın lider konumunda olması da bir rastlantı değildir. Başında bir kadının bulunduğu karşı hareket, 5 yıl önce ve dışarıdan desteklenen bir “Renkli Devrim” hareketinin sonunu getirmiştir.
Önemli olan bundan sonra ne olacağını öngörebilmektir. “Fergana Vadisi” üzerinde denetim kurma diğer bir aşama olabilir. Bu da bir başka yazının konusudur.
[1] Çekoslavakya’da 5.1.1968’de Alexander Dubçek kontrolü eline aldı ve bir liberalleşme hareketini başlattı. Ancak, Varşova Paktı ve Sovyetler Birliği 20.8.1968 tarihinde Çekoslavakya’ya askeri bir müdahalede bulunarak bu hareketin sona ermesini sağladı. “Prag Baharı” adı verilen dönem sona erdi. Çekoslavakya 1.1.1993 tarihinde Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak ikiye ayrıldı. Prag, Çek Cumhuriyeti’nin başkentidir
[2] The New York Times, 8.4.2010, Bu anlaşma ile gelecek yedi yıl içerisinde taraflar 1550’den fazla nükleer savaş başlığı ve 700’den fazla atma vasıtası konuşlandırmaktan kaçınacaklardır. Konu ile ilgili yeni bir denetim mekanizması oluşturulacaktır.
[3] Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev, 2005 yılındaki “Lale Devrimi” (Tulip Revolution) ile Sovyetler Birliği sonrası Kırgızistan’da ilk Devlet Başkanı olan Askar Akayev’in yerine geçmişti.
