AYM, 15 Temmuz sonrası çıkartılan torba kanunla ihraç edilen akademisyen ve kamu personelinin eski görevlerine dönmesini engelleyen maddeleri iptal etti.
Kayhan AYHAN
Anayasa Mahkemesi (AYM), 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen olağanüstü hal (OHAL) döneminde 2018’de çıkan torba kanunun birçok önemli maddesini iptal etti.
CHP’nin kanunun bazı maddelerinin iptali istemiyle açtığı davayı 30 Haziran 2022’de görüşüp karara bağlayan AYM, iptal kararlarını 12 Ocak tarihli Resmi Gazete’de yayımladı. Bu kapsamda kamu görevinden ihraç edilen öğretim üyelerinin, göreve iadesi durumunda ‘kendi üniversitelerine ve İstanbul, Ankara, İzmir illerine dışına atanması’ hükmü anayasaya aykırı bulundu. Mahkeme ayrıca iade kararına rağmen göreve başlayamayanların mali haklarının düşmesini öngören ve dava açma imkânın ortadan kaldıran düzenlemelerin iptaline karar verdi. Yine Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Emniyet Genel Müdürlüğü ve Dışişleri Bakanlığı kadrolarından ihraç edilenlerin göreve iade edilmeleri durumunda Araştırma Merkezi’nde istihdam edilmeleri de iptal edildi. Emekli asker ve polis şeflerinin rütbelerinin sökülmesi uygulaması da AYM’den döndü.
AYM OHAL'E GÖZ YUMDU
Kararı BirGün'e değerlendiren siyaset bilimci Dinçer Demirkent, "İki yıl süren OHAL kapsamında çıkarılan KHK'lerin denetlenmemesi Türkiye'de keyfi ve şahsi bir yönetimin kurulmasının önünü açtı. OHAL sonrasında geliştirdiği içtihatla OHAL rejiminin hükümetin ihtiyaçları doğrultusunda devam edebilmesine göz yuman AYM, daha önce bir bireysel başvuruda akademisyen olmayan ihraç bir kamu görevlisinin eski görevine döndürülmemesi hakkında bir ihlal kararı vermişti. Akademisyenlerle ilgili hükmü yaklaşık iki yıl önce gündemine aldı. Kararı yeni verdi. İhraçlar üzerinden geçen zaman 7 yıla yaklaşıyor" dedi.
KARARLAR BEKLİYOR
"AYM'nin kararına rağmen OHAL komisyonu tüm barış akademisyenleri ile ilgili ret kararı verdi" diyen Demirkent, "İdare mahkemeleri taklalar atıp retler veriyor. AYM'nin önünde bu konuda dosyalar var ve karar vermiyor. AİHM önüne dosyaların gitmesi yaklaşık 10 yılı bulacak. Yani AYM'nin ifade ve akademik özgürlük kapsamında bulduğu bir bildiriye imza atan 400'ün üzerinde insan görevlerine dönemiyor. Ama olsun dönerlerse eski görev yerlerine dönecekler diye sevinelim mi?" ifadelerini kullandı.
