AYM’nin raporu, iktidar eliyle yaratılan baskıcı iklimi gözler önüne serdi. Buna göre Yüksek Mahkeme 2013 ila 2022 arasında 61 bin 588 hak ihlali kararı verdi. En çok ihlal, ‘adil yargılanma’ ve ‘ifade özgürlüğü’nde gerçekleşti.
Mustafa BİLDİRCİN
Anayasa Mahkemesi (AYM) 2013 ila 2022 dönemi verilerini içeren raporunu yayımladı. Rapor, ülkede her geçen yıl daha da artan hak ihlallerinin ulaştığı boyutu gözler önüne serdi.
Adil yargılanma hakkı, ifade özgürlüğü ve mülkiyet hakkı, en çok hak ihlali kararı alınan konu başlıkları oldu.
Yüksek Mahkeme’nin raporuna göre, yalnızca geçen yıl 35 bin 433 hak ihlali kararı verildi. 2022’de alınan hak ihlali kararı sayısı, bireysel başvuru sisteminin uygulamaya konulduğu 2013’den bugüne alınan toplam 61 bin 588 ihlal kararının yüzde 57,5’ini oluşturdu.
HUKUKSUZLUĞUN ÖZETİ
2013-2022 döneminde adil yargılanma hakkının ihlali yönünde toplam 52 bin 303 karar alındı. Bu ihlalin toplam karar sayısı içindeki oranı yüzde 85 oldu. Bu kararlar içinde, “makul sürede yargılanma hakkından ihlal kararı verilen” başvuruların sayısı 49 bin 269 olarak gerçekleşti. İkinci sırada ise yüzde 5,4’lük oran ve 3 bin 325 ihlal kararı sayısı ile mülkiyet hakkı geldi. Ülkede her geçen yıl daha da gerileyen ifade özgürlüğü hakkına yönelik karar sayısı kayıtlara yüzde 4,3 olarak geçti. Bu kapsamda hak ihlali verilen karar sayısı 2 bin 653 oldu. Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı, özel hayatın korunması hakkı, yaşam hakkı, örgütlenme özgürlüğü ve kötü muamele yasağı da aynı döneminde en çok ihlal edilen özgürlükler arasında yer aldı.
***
Keyfi karar AYM’den döndü
AYM, OHAL kararıyla Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Kocaeli Şubesi Eş Başkanlığı’ndan ihraç edilen Prof. Dr. Nilay Etiler için kararını verdi. Yüksek Mahkeme, Etiler’in sendika üyeliğinin iptalinin ‘sendikal hak ihlali’ olduğuna hükmetti. SES Genel Merkezi’nden konuyla ilişkin yapılan açıklamada, Etiler’in ‘Bu suça ortak olmayacağız’ başlıklı bildiriye imza attığı için ihraç edildiği hatırlatıldı. Sendika, Kocaeli Valiliği’nin açtığı dava ile Etiler’in üyeliğinin sonlandırıldığının altını çizdi. Yapılan açıklamada, AYM’nin Etiler’in dosyasının yeniden yargılama yapılması için Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderildiği aktarıldı. SES, OHAL hukuksuzluğunun ve sendikal hak ihlallerinin son bulması için mücadeleyi sürdüreceklerini bildirdi.
