AK Parti "Başkanlık, yargı birliği, hak ve özgürlükler" üzerine oturttuğu yeni anayasa için önce CHP ile anlaşma yoluna gidecek. Olmazsa uzlaşı komisyonu çağrısı yapacak
1 Kasım seçim başarısından sonra gündemindeki en önemli konuların başında yeni Anayasa ve başkanlık sistemi geldiğini açıklayan Ak Parti'nin partilere götüreceği öneri de hazır. AK Parti, geçtiğimiz dönem kurulan Anayasa Uzlaşma Komisyonu'na yeni anayasa teklifini sunmuştu. Gerek 1 Kasım gerekse 7 Haziran seçim bildirgesinde bu taslak metne göre hazırlandı. AK Parti, tekrar başlatmayı planladıkları anayasa görüşmelerinde birkaç değişiklik ile bu taslak üzerinden gitmeye hazırlanıyor. AK Parti yeni anayasanın uzlaşma komisyonu yolu ile yapılmasını planlıyor. Ancak daha önceki dönemde bu sistem yürümediği için dört parti yerine CHP ile bir anayasa yapma yolu aranacak. İki partinin milletvekili sayısı 451'i bulduğu için yeni anayasa güçlü bir toplumsal desteğe sahip olacak. Ancak CHP buna sıcak bakmazsa dört partiye çağrı yapılacak. Taslakta hükümet modeli olarak başkanlık sistemini öneriyor. Ancak model ne ABD başkanlık ne de Fransa'daki yarı başkanlık sistemine benzemiyor. Türkiye'nin ihtiyaçlarına göre hazırlanan sisteme göre sistem şöyle çalışacak:
- Başkan beşer yıllığına iki kez seçilebilecek.
- Başkan, "devlet başkanı" sıfatını alacak ve yürütmenin başı sayılacak.
- Başkan; kanunları onaylayacak, gerekirse TBMM'ye geri gönderecek, Anayasa'ya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açabilecek.
- Türk Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanı olacak.
- Üst düzey kamu yöneticilerini başkan tarafından atanacak.
- Bakanlar, başkan tarafından Meclis dışından atanacak ve görevden alınacak. Yeni milletvekilleri bakan olamayacak. Her bakan, başkana karşı sorumlu olacak.
- Başkan, ihtiyaç duyduğu konularda başkanlık kararnamesi çıkarabilecek.
- Başkan halka karşı sorumlu olduğu için görevinden alınması mümkün olmayacak.
YARGI BİRLİĞİ:
Askeri ve sivil yargı ayırımına son verilecek. Disiplin mahkemeleri dışındaki askeri mahkemeler kapatılacak. Yargıtay ve Danıştay birleştirilerek "yüksek temyiz mahkemesi" kurulacak. Anayasa Mahkemesi üyelerinin görev süreleri AB örnek alınarak tekrar düzenlenecek. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu "Hakimler" ve "Savcılar" olmak üzere ikiye bölünecek. Hakimler Kurulu üyelerinin TBMM tarafından seçilmesi sağlanacak.
HAK VE ÖZGÜRLÜKLER:
Yeni anayasa, "özgürlük, eşitlik ve adalet" üzerine inşa edilecek. İnsan onuru yeni anayasanın temel ahlaki referansı olacak. Bireysel hak ve özgürlükler esas alınacak. Toplumun herhangin bir kesiminin dışlanmasına yol açacak değer yargıları ve siyasi terciler barındırılmayacak. Demokratik denge ve denetim ilişkisi esas alınacak. Parti kapatmalar uluslar arası standartlara göre düzenlenecek. Temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasının kapsamı daraltılacak.
Kaynak: Sabah
