Chomsky: Türkiye'deki sivil itaatsizliğin başka ülkede eşi benzeri yok

Massachusetts Institute of Technology’de dilbilimi profesörü olan Noam Chomsky ile söyleşi gerçekleştirdi. İşte söyleşiden bazı başlıklar:

"Son dönemde yaşanan sıkıntıları bir yana bırakırsak Türkiye’nin en güçlü yanını nasıl tanımlarsınız?

Türkiye eğitimli ve entelektüel kesimleri devlete karşı bu kadar keskin tavır alan tanıdığım tek ülke. Gazeteciler, akademisyenler, aydınlar sadece devlet tarafından işlenen suçlara karşı seslerini yükseltmekle kalmadı. Aynı zamanda maruz kalacakları ciddi cezalandırmaları göze alarak cesur sivil itaatsizlik örnekleri sergilediler. Bu her yerde olan bir şey değil, farkına varın. Hele de Avrupa’da ya da ABD’de hiç yaygın bir durum değil. Burada ancak küçük ve dar gruplar bu işlere cesaret edebiliyor. Halbuki Türkiye’de sivil itaatsizlik ana akımda karşılık buldu. Bu müthiş bir şey. Batı’nın Türkiye’den ders alması gereken bir durum.

Türkiye’de eğitimli ve bir anlamda ayrıcalıklı sınıfların konforlu alanlarını bırakıp toplumsal protesto alanına katılmasının dünyada benzeri olmadığını söylüyorsunuz. Doğru mu anlıyorum?

Şahsen ben başka bir örnek bilmiyorum. Bu üzerinde durulması gereken çok ilginç bir olgu. Bu tespiti yapabiliyorum zira o kesimlerle beraber Türkiye’de bazı aktivitelere katıldım. Bizzat gözlemleme fırsatı buldum. Eğitimli, entelektüel ve ayrıcalıklı aktivistlerin sokak protestolarına katılması zaten nadir bir durumdur. Sivil itaatsizliğe katılmaları ise Batı’da hiç olmayan bir şey. Oysa ki tüm bunları Batı’da yapmak daha kolay, zira daha geniş bir özgürlük alanı ve yasal güvenceler var. Buna rağmen yine de bu tür bir yaygın tavır görmüyoruz ayrıcalıklı kesimlerde. Türkiye’de ise devlet kurumlarının aşırı önlemlerine ve sıkıntılı yargı süreçlerine rağmen bu insanlar tavırlarını ortaya koymaktan imtina etmiyor. Bu son derece dramatik bir durum ve başka bir ülkede eşi benzeri yok.

TÜRKİYE’NİN ENTELEKTÜEL AKTİVİSTLERİ BATI’DAKİ MUADİLLERE DERS OLMALI

Siz ‘ayrıcalıklı kesimler’ dediniz. Aynı kitle Türkiye içinde belli çevrelerde ‘Beyaz Türkler’ olarak tanımlanıyor. Hatta hükümet yanlıları Gezi protestolarını toplumun genelini kapsamayan ‘beyaz’ bir hareket olarak etiketleyip küçük görme eğiliminde oldu.

Evet kolay değildir bunu yapmak. Entelektüel aktivistler içinde yaşadıkları devletin meşrebine göre şu ya da bu şekilde baskı ve tepkilere maruz kalırlar. Ancak belirttiğim gibi Türkiye’de bu baskılar Batı’dakinden çok daha sert ve acımasız bir hal alabiliyor. Yine de Türkiye’deki bu aktivist kitle sorumluluk almaktan kaçmıyor. Türkiye’deki bu kitlenin Batı’daki refah içinde yaşayan ve çok daha fazla ayrıcalıklı kesimlere öğreteceği ders budur. Türkiye’nin mültecilere yönelik tavrı da yine bir derstir."

Kaynak: Hürriyet / Cansu Çamlıbel