Adalet Bakanlığı tarafından, taraflar arasındaki bazı uyuşmazlıkların tarafsız bir üçüncü kişi (arabulucu/ombudsman) yardımıyla mahkemeye gitmeden çözülmesi amacıyla hayata geçirilen 'arabuluculuk sistemi'ni zorunlu hale getirecek taslakların tamamlandığı bildirildi.
Adalet Bakanlığı tarafından taslakları tamamlanan ve Meclis'in açılmasının ardından yasalaşması beklenen "Zorunlu arabuluculuk" sistemiyle, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebildikleri özel hukuk uyuşmazlıklarıyla alakalı davalar, mahkemeye gitmeden bir üçüncü kişi (arabulucu) tarafından çözüme kavuşturulacak.
Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürü Feyzullah Taşkın, yaptığı açıklamada, "Zorunlu arabuluculuk" hakkında kamuoyunda yanlış bir algı oluştuğunu söyledi.
ÖNCE ARABULUCUYA; SONUÇ ALINAMAZSA MAHKEMEYE...
Zorunluk arabuluculuk sistemiyle, "Konu bir daha kesinlikle mahkemeye gelmeyecek" diye bir şey olmadığını anlatan Taşkın, "zorunlu"dan kastın, "önce arabulucuya, oradan sonuç alınmaması durumunda mahkemeye gitmek" olduğunu dile getirdi.
Taşkın, bir tür "filtreleme" sistemi kurduklarını ve kimseye mahkeme kapısını kapatmadıklarını belirterek, "İhtiyari arabuluculuk"un 2012’den beri uygulandığını, bunun zorunlu hale getirilmesi için çalışmaların son aşamaya geldiğini bildirdi.
İNGİLTERE, BU SİSTEMLE UYUŞMAZLIKLARIN YÜZDE 98'İNİ ÇÖZÜYOR
Arabuluculuk sistemiyle geleceği inşa etmek istediklerini aktaran Taşkın, "Alışveriş nedeniyle ihtilafa düşen esnafımızın sorunlarını kendi arasında çözmesini ve birbiriyle iş yapmaya devam etmesini istiyoruz. Birbirini yenileyen, üreten bir sistem kurmayı amaçlıyoruz. İngiltere’de bu sistemle özel hukuk uyuşmazlıklarının yüzde 98’i çözülüyor. Biz belki ilk etapta bu rakamlara ulaşamayız ama 3-5 yıl gibi süren davaları kısa sürede çözmeyi hedefliyoruz" dedi.
İLK ETAPTA ALACAK-VERECEK, TİCARİ, İCRA VE NAFAKA GİBİ UYUŞMAZLIKLAR
Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürü Taşkın, 2012’den beri uygulamada olan arabuluculuğu zorunlu hale getireceklerini dile getirerek, şöyle devam etti:
"Taslaklarımız hazır. Meclisin açılmasıyla birlikte zorunlu arabuluculukla ilgili alternatif çözümleri öngören taslaklarımız meclise sevk edilecek. Bunların en kısa sürede yasalaşacağını umut ediyoruz. Konunun yasalaşmasının ardından, tarafların kendi iradeleriyle tasarruf edebildikleri özel hukuk uyuşmazlıklarını içeren davalar, mahkemeye gitmeden önce arabulucu aracılığıyla çözüme kavuşturulacak. Yani ilk etapta borç, alacak, ticari, icra, nafaka gibi tarafların kendi açıp sonlandırabildiği davalar bu kapsama alınacak."
İlk etapta, yılda bu davaların yüzde 20’sinin arabuluculukla çözüme kavuşturulmasını hedeflediklerini vurgulayan Taşkın, sistemin oturmasının ardından bu oranın yüzde 90’lara çıkmasını beklediklerini ifade etti.
'YILDA 500 BİN DAVA MAHKEMEYE GİTMEDEN ÇÖZÜLECEK'
Taşkın, iş davalarının çok uzun sürdüğüne dikkati çekerek, "Mevcut ihtiyari arabuluculukta da yoğun olarak iş davalarında başarıya ulaşıyoruz. Çözdüğümüz uyuşmazlıkların yaklaşık yüzde 90’ı iş uyuşmazlıklarıyla alakalı. İlk etapta da bireysel iş uyuşmazlıklarında zorunlu arabuluculuğu düşünüyoruz. Bu sayede yılda yaklaşık 500 bin davayı adliyelerden çıkaracağız. İşçimizin 5 yılda alabildiği alacağını, yaklaşık 10 gün içinde tahsil edebilecek bir sistem kuruyoruz" diye konuştu.
Küçük meblağlı icraya ilişkin takiplerde hem alacaklı hem de borçlunun icra dairelerinde ciddi mesai harcadığını anlatan Taşkın, "Bunu da arabuluculukla çözerek, yaklaşık 7 milyon dosyayı adliye sisteminin dışına çıkarıp, vatandaşların kendi arasında çözebileceği bir hale getireceğiz. Bu konuda yoğun bir çalışmamız var. Bir de halen görülen diğer davalarla ilgili, 30-40 bin lira gibi miktarlara kadar, birkaç nokta üzerinde çalışıyoruz. Bu kişilerden, tasarının yasalaşmasının ardından arabulucuya gidip, konuyu burada çözüme kavuşturmalarını isteyeceğiz" şeklinde konuştu.
ARABULUCULUK SİSTEMİ NEDİR?
Adalet Bakanlığı, taraflar arasındaki bazı uyuşmazlıkları mahkemeye gitmeden çözmek için 22 Haziran 2012’de yürürlüğe giren 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu (HUAK) ile arabuluculuk sistemi kurdu.
Uyuşmazlığın, tarafsız bir üçüncü kişi (arabulucu) yardımıyla mahkemeye gitmeden ya da mahkeme yönlendirmesiyle çözümünde kullanılabilecek en etkin yöntemlerden biri olan arabuluculuk kurumuyla ilgili çalışmalarını yoğunlaştıran bakanlık, arabulucuların yetiştirilmesi için de kurumsal anlaşmalar yaptı.
Bakanlığın yetkilendirdiği kurumlarda "arabuluculuk" eğitimi gören hukukçular, bu kapsamda sertifika aldı. Arabulucu olmak isteyen hukukçularda 5 yıllık kıdem şartı aranıyor.
AA
