İç Güvenlik Yasası’nın kabul edilmesi ile birlikte bu sene, 1 Mayıs kutlamalarına daha sert müdahale edilmesinin yanı sıra gözaltında yaşanan hak ihlalleri de oldukça arttı. Hukuk örgütlerinin birlikte oluşturduğu kriz masasına 452 gözaltı bilgisi geldi. Emniyet Müdürlüğü ise 399 gözaltı olduğu yönünde açıklama yaptı. Adalet İçin Hukukçular olarak 3 gündür süren gözaltılarda ve 1 Mayıs günü ve devamında yaşanan hak ihlallerine ilişkin ön raporumuzu sunmaktayız. İleriki günlerde asıl raporu kamuoyu ile paylaşacağız.

  1. Sabah 08:00’den itibaren Avcılar ve Kadıköy yönünden Beşiktaş’a gelen otobüslerin yolu kesildi ve çeşitli bahanelerle otobüsler engellendi.
  1. 1 Mayıs 2015 sabahı sabah 9’dan itibaren gözaltılar başladı. Gece yarısına kadar gözaltı listeleri oluşturulmadı. Kaç kişinin gözaltında olduğu bilgisi verilmediği için kayıp isimler tespit edilemedi.
  1. Yetki sorunu yüzünden diğer emniyetlere gönderilen gözaltı araçları Vatan’a yetkisizlik nedeniyle geri gönderildi. Yetkisizlikle geri gelmesine rağmen araçlar tekrar gönderilmeye devam edilerek keyfi gözaltı süresi uzatıldı.
  1. Araçlar gece yarısı diğer emniyetlere  götürülürken kaç kişinin, hangi kişilerin, hangi emniyetlere götürüldüğü ile ilgili avukatlara bilgi verilmedi.
  1. 1 Mayıs günü nöbetçi hakim ve savcılar yetkili olmadıklarını söyleyerek yakalama/gözaltı kararlarına itiraz dilekçelerini almak istemediler. Avukatlar zorla verdi.
  1. 1 Mayıs gecesi yetkili olan savcı Okan Özsoy “emri ben verdim, 4 gün gözaltı veriyorum, aramayın beni’ diyerek iç güvenlik yasasının ilk pratiğini hayata geçirdi.
  1. Çıplak Arama: Çağlayan nezaretinde tutulan tüm kadınlara çıplak arama yapıldı. Gayrettepe’de kadınlar nezarethaneye giriş yaparken çıplak aramaya maruz bırakıldılar. Avukatların müdahalesi üzerine uygulamaya derhal son verildi. Çocuk büroya götürülen kız çocuklarından birine de çıplak arama yapıldı.
  1. 2 Mayıs günü göz altılara itiraz etmek için adliyede olan avukatları savcı odasından kovdu, bir kadın avukatın üzerine yürüdü.
  1. 2 Mayıs günü savcı emniyette susma hakkını kullanan kimi şüphelilerin ifadelerini dahi almadan tutukluluk talebiyle nöbetçi hakime sevketti.
  1. 2 Mayıs günü Nurtepe’de gözaltına alınan Semih S. ve Orhan Ş.“kamu malına zarar vermek” ve “toplantı ve gösteri yürüyüşü kanununa muhalefet etme” suçlarından İstanbul 1. Sulh Ceza Hakimliği kararı ile tutuklanarak cezaevine gönderildi.
  1. Sağlık raporu alınmak üzere hastaneye gidildiğinde, doktorlar gözaltı aracının içinde gözaltındakilere “iyi misiniz” demek suretiyle başka hiçbir darp veya yaralanma incelemesi ve kontrol yapmaksızın rapor düzenledi.
  1. Gözaltında bulunan ve akıl hastalığı olan bir kişi, sağlık raporu olmasına rağmen gözaltında tutuldu ve sözlü olarak şiddete maruz bırakıldı. Üstelik sağlık muayenelerinde bu durum kayda geçirilmedi.
  1. Emniyettekiler avukatlar ile görüşmeme kararı aldıklarını söyleyerek bilgi vermekten kaçındılar.
  1. Gözaltına alınan yüzlerce kişi herhangi bir işlem yapılmaksızın  araçlarda gezdirilip dövülerek, karakollara getirilmeksizin serbest bırakıldı.
  1. 1 Mayıs sabahı gözaltında bulunan ve yaşı 18 yaşından küçük çocuklar Vatan Emniyet’te saatlerce araçta bekletildi, ancak gece yarısı Üsküdar Çocuk Karakolu’na sevkedildi ve oradan serbest bırakıldı.
  1. Adnan Özkaçmaz isimli kişi 7 kişi ile birlikte 1 Mayıs 2015 günü 22:00 sularında İstiklal Caddesi’nde gözaltına alınarak bir depoya götürüldü ve kelepçeli olarak orada tutuldu. Kendilerine Vatan Emniyet Müdürlüğü’nde boş yer olmadığı söylenerek  emniyet ve karakola götürülmeden ve gözaltı kaydı alınmadan depoda tutuldular. Özkaçmaz’ın ailesinin kendisinden haber alamaması üzerine olayın 03.05.2015 günü basına yansımasının ardından serbest bırakıldılar.
  1. Vatan’da gözaltı araçlarında yer yer polis gözaltındakileri darp etti. Öğretmen Akman Şimşek’in kolunu kırdı.
  1. Akman Şimşek’in kolunu kıran polisin sicilini tespit etmek isteyen Av. Recep Sancaktar polis aracının önündeki camdan içeri bakmaya çalışırken demir perde ile kafası sıkıştırılmaya çalışıldı, Avukat hastaneye götürüldü.
  1. 1 Mayıs’a katılan Özgür Altunbilek isimli kişi Sinan Şevket Balcı tarafından bıçaklanarak yaralandı. 1 Mayıs’a katılan yüzlerce kişinin gözaltı süresi uzatılırken saldırgan Sinan Şevket Balcı adli kontrol hükümleri uygulanmak üzere serbest bırakıldı.
  1. Hastanede yatan Özgür Altunbilek’i şikâyetinden vazgeçirmek için defalarca sivil polis hastaneye gönderildi. Özgür Altunbilek baskılardan kurtulmak için hastaneden erkenden ayrılıp evine gitti.
  1. Gözaltında bulunanların avukatları 1 Mayıs 2015 günü saat 19:00-21:00 arası Vatan Emniyet’e alınmadılar, yapılan ısrar ve şikayetler sonucu uygulamaya son verildi.
  1. Tüm 1 Mayıs dosyaları için hakim tarafından kısıtlama kararı getirildi, avukatlara konu hakkında bilgi verilmedi, avukatların dosyalara ulaşması engellendi.
  1. 1 Mayıs’ta Taksim’de gözaltına alınan 29’u Komünist Parti, 2’si Mücale Birliği üyesi 31 kişi savcılık tarafından tutuklama talebiyle mahkemeye sevk edildi.