Şavşat’ta yapılması planlanan Armutlu 1-2 HES Projesi için hazırlanan bilirkişi raporuna göre Karagöl Sahara Milli Parkı içerisine yapılacak HES, bölgeye zarar vermeyecek. Avukat Yıldırım “Heyet bilimsellikten uzak” diyor. Bugün ise ÇED Olumlu kararının iptali davası görülecek
SEÇİL TÜRKKAN
[email protected] @secilturkkan
Artvin'in Şavşat ilçesine Veliköy sınırları içerisinde Arten Elektrik Üretim ve Makine San. Tic. Ltd. Şti. Tarafından yapılması planlanan Armutlu 1-2 HES ve Regülatörü için mahkemenin belirlediği bilirkişi raporu hem davacı köylülerde hem de davanın avukatlarında şaşkınlık yarattı.
HEYET ŞİRKETİ SAVUNDU
19 Haziran'da davacıların talebiyle bölgede yapılan bilirkişi tespitinde Prof. Dr. Gülen Güllü, Prof. Dr. Kamil Kayabalı, Prof. Dr. Mustafa Aydoğdu, Doç. Dr. Ahmet Tolunay ve Yar. Doç. Dr. Levent Doğankaya'dan oluşan bilirkişi heyeti Armutlu HES 2 Regülatörünün Karagöl Sahara Milli Parkı içerisine yapılacağını kabul etti. Fakat ‘bu konuyla ilgili olarak gerekli izinler alınacaktır’ diyerek şirketi savundu. Hazırlanan raporda parkın içerisine yapılacak inşaatın oluşturacağı tahribatla ilgili olarak ise herhangi bir değerlendirme yapmadı. Bölge halkı bilirkişi heyetini büyük bir eylemle karşılamıştı.
YERLEŞİM ALANI YAKININDA
Armutlu 1-2 HES ve Regülatörü projesinin Şavşat'a bağlı Veliköy'de Mirya Deresi ve Mansurat Çaylarının birleştirilmesiyle yapılması planlanıyor. Bu durum dere yataklarının tümden değiştirilmesi anlamına geliyor. Armutlu HES henüz proje aşamasında 4,99 MW olarak planlanmışken, bu rakam ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) başvurusu sonrası 12,61 MV'a çıkarıldı. Üstelik rapordaki veriler değiştirilmeden kapasite artırımı yapıldı. Öte yandan proje yerleşim alanlarının 500 metre yakınında bulunuyor.
MAHKEME BUGÜN
Projenin ÇED Olumlu kararı geçen yıl temmuz ayında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylandı. Şavşat Derelerin Kardeşliği Platformu üyeleri ise Rize İdare Mahkemesi'nde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na karşı dava açarak onaylanan ÇED Olumlu kararının iptalini talep ediyor. Davanın duruşması bugün sabah 09.00'da Rize İdare Mahkemesi'nde görülecek.
BİLİRKİŞİ: HEYELAN RİSK DEĞİL
Avukat Halis Yıldırım'a göre davada iki önemli husus var. HES projesinin Bakanlar Kurulu'nun verdiği kararla 'Afete Maruz Bölgeye' yapılması planlanıyor. Bu durumda bölgede deprem ve heyelan görülebilir. Fakat konu bilirkişi raporunda heyelan riski 'alınan önlemler yeterlidir' ifadesiyle geçiştirildi. Bölgede Milli Park’ın da bulunduğu Karagöl'deki vadilerin yörede aktif olan heyelan ve kütle hareketlerinin aktif olması nedeniyle oluştuğu biliniyor. Heyet raporunda ise heyelan, çevresel risk faktörü olarak tanımlamıyor.
'MİLLİ PARKA ZARAR VERMEYECEK'
Diğer önemli konu ise planlanan projenin Armutlu 2 bölümünün Milli Park sınırları içinde kalacak olması. Bu durumu şirket avukatları bilirkişi incelemesi sırasında kabul etmese de, bilirkişi raporunda santral binasının Karagöl Sahara Milli Parkı içinde kalacağı belirtiliyor. Fakat bilirkişi heyeti 'Şirket bu konuda gerekli başvuruları yapacaktır' yorumuyla geçiştirerek herhangi bir değerlendirme yapmayı reddetti. 'Ayrıntılı inceleme ve gerekli izinlerin alınacağı ÇED raporunda belirtilmiştir' ifadeleriyle de incelemesi gereken ÇED raporunu veri olarak kabul etti.
'PROJE ORTADA YOK'
Bilirkişi raporundaki önemli eksiklerden diğeri kümülatif değer yani bölgede yapılması planlanan HES'lerin tümünün havzada yaratacağı etkinin hesaplanması. Bölgede yalnızca Mansurat ve Mirya deresi üzerinde yapılması planlanan 4 ayrı proje olmasına rağmen bilirkişi raporunda 'Diğer santrallar henüz yapılmadığı için inceleme yapılmamıştır, çünkü henüz tesisi yoktur' ifadelerini kullanıyor. Geçtiğimiz haftalarda Arhavi'de yapılması planlanan Kavak HES Projesinin ÇED raporunun iptal edilme sebeplerinden biri bölgede kümülatif etki değerlendirmesinin yapılmaması gerekçesiyle olmuştu.
ŞAVŞATLILAR YENİ HES İSTEMİYOR
Avukat Yıldırım bugünkü davada mahkemeden ÇED Olumlu kararının bütün bu sebepler ve bilimsel kriterlere uygun bir bilirkişi incelemesi yapılmadığı gerekçesiyle iptal edilmesini savunacaklarını söyledi. Davayı izlemek için Şavşatlılar da mahkemede olacak.
***
YÜZLERCE AĞAÇ KESİLDİ
Çınar Mühendislik tarafından hazırlanan ÇED Raporuna göre bölgede kesilecek ağaç sayısı ise 867 olarak belirtildi ve endemik bitki türü sayısı 3 olarak belirlendi. Fakat bilirkişiler, ÇED Raporu için yapılan flora incelemelerini yeterli bularak bölgede 20 adet endemik tür olduğunu saptıyor.
Avukat Yıldırım bu çelişkiye dikkat çekerek bu durumda hazırlanan ÇED Raporunun bölgede değil yalnızca masabaşında hazırlandığına dikkat çekiyor. Öte yandan herhangi bir izin olmamasına ve mahkeme sürecinin devam etmesine rağmen bölgede yüzlerce ağaç kesildi.
***
NE OLMUŞTU?
Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından Milli Parklar Yönetmeliği’nde yapılan bir değişiklikle, milli parklarda her türlü yapılaşmanın önü açılmıştı. Milli Parklar Kanunu’nda, bir milli parkın uzun devreli gelişme planı olmadan yapılaşmaya izin verilmiyor. Ancak söz konusu yönetmelik değişikliğiyle, artık ‘kamu yararı görülen’, ‘yapılmasının zorunluluk olduğu’ belirtilen yeni yatırımlar için bu şart aranmayacak. Milli Parklar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ adlı yeni hüküm, 1986 tarihli Milli Parklar Yönetmeliği’nin 5. maddesine yeni bir bölüm ekliyor:
“İçme suyu temini açısından yapımı aciliyet gösteren ve kamu yararı açısından vazgeçilmez ve kesin bir zorunluluk arz eden tesisler için uzun devreli gelişme planı şartı aranmaz. İlgili kurumların görüşleri alındıktan sonra yapılan bu tesisler uzun devreli gelişme planlarına işlenir.”
http://www.birgun.net/news/view/bilirkisi-heyeti-hesi-savunuyor-/7145
