Av. Güneş Gürseler
2012 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin son on yılda ikibin yasa yaptığı açıklanınca ben de bunun bir başarı olmadığını ayrıca bu sayının eksik olduğunu, her bir “torba yasa” ile değiştirilen onlarca yasanın da bilançoya dahil edilmesi gerektiğini yazmıştım.(1) (2)
Geçen iki yılda yasa yapma hızı artarak devam etti ve torba dolusu yasalar üretimi bütün kuralları aştı. “Felaket” düzeyine gelen bu hızın son 7 ay 13 günde ulaştığı boyuta dikkat çekmek istiyorum.
Parlamentomuz 1 Ağustos 2014 tarihine kadar 21 adedi uluslararası anlaşmaların onaylanmasına ilişkin olmak üzere toplam 38 yasayı kabul edilmiştir. Kalan 17 yasadan 10 tanesi ise “torba yasa” niteliğindedir, 10 torba yasanın toplam 538 maddesi vardır ve 230 farklı yasayı değiştirmiştir. Tatile girilmese torba yasaların en görkemlisi olan 639 sıra sayılı “İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” da kabul edilecek idi. 1 Ekim 2014 tarihine kadar tatil kararı alınması nedeni ile ancak 126 maddesi görüşülebilen bu tasarı “birleşik yürütme ve yasama” sistemimizde “torba yasa” uygulamasının ulaştığı boyutların en güncel ve “vahim” örneğidir.
Bu tasarı, Hükümet tarafından 19 adet farklı yasada değişiklik içeren 60
maddelik bir torba olarak TBMM’ne sunulmuştur. Madde sayısı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri sırasında 88 yeni maddenin eklenmesi ile 148’e ulaşmıştır. 148 maddelik bu tasarı 78 adet farklı yasayı değiştirmektedir. Bu tasarıyı da yukarıdaki bilançoya “yarım yasa” olarak eklersek, TBMM’nin 2014 yılının 7 ay 13 gününde 10,5 torba tasarı görüştüğü, bunların 308 adet farklı yasayı değiştirdiği ve toplam madde sayısının da 664 olduğu ortaya çıkar.
Bu görkemli “torba”nın ulaştığı boyut TBMM Başkanı Sayın Cemil Çiçek’i de rahatsız etmiş ve Plan ve Bütçe Komisyonu’nun raporunu ve metni yeniden görüşülmek üzere iade etmiştir. İade yazısında, “kanun tasarısı ve birleştirilen kanun teklifleri metinlerinde yer almayan kanunlarda değişiklik yapan ekli listede yer alan maddelerin ihdas edilerek Komisyonun kabul ettiği metne eklendiği” bunun da TBMM İçtüzüğü’nün 35’inci maddesindeki “Komisyonlar, kendilerine havale edilen kanun tasarı ve tekliflerini aynen veya değiştirerek kabul veya reddedebilirler; birbirleriyle ilgili gördüklerini birleştirerek görüşebilirler…komisyonlar… kanun teklif edemezler, kendilerine havale edilen işler dışında kalan işlerle uğraşamazlar…” hükümlerine aykırı olduğu belirtilmiştir.(3)
TBMM Başkanı’nın bu iadesine karşın Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı, torba tasarı uygulamasının yerleştiği anlayışından hareketle olsa gerek; “Komisyonumuza havale edilen Kanun Tasarı ve Tekliflerinin tek bir konuya ilişkin olmayıp, pek çok farklı konuda düzenleme içerdikleri de göz önüne alındığında İçtüzük hükümlerine aykırı bir uygulamanın yapılmadığı değerlendirilmektedir.” yanıtını vermiş ve hazırladıkları raporun yani torba tasarının son halinin TBMM Genel Kurulu onayına sunulmasında ısrar etmiştir.(4)
10,5 torbada değişen 308 yasayı izleyip öğrenerek uygulama becerisi gösteren değerli meslektaşlarım; yargıç, savcı, avukatlar ile tüm kamu görevlilerini kutluyor, “hayırlı başarılar” diliyorum.17.8.2019
(1) http://t24.com.tr/haber/meclisten-10-yilda-2-bin-kanun-cikti,209003
(2) http://t24.com.tr/haber/tbmmnin-cok-yasa-yapma-basarisi,209022
(3) TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu 639 Sıra Sayılı Komisyon Raporu Sayfa:588
(4) TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu 639 Sıra Sayılı Komisyon Raporu Sayfa:591
