`Çağın hastalığı`

~ 28.11.2024, Ergin YILDIZOĞLU ~

Biri, “Oy vermek küfürdür” demiş, bir başkası da “Çağın hastalığı İslamofobidir”. Gerçek şu ki “çağın hastalığı”, “siyasal İslam”dır. Siyasal İslamın, muhalefeti tamamen susturma çabası, kadınların haklarını, özgürlüklerini hedef alırken erkeğin cinsel haklarına kafayı takması, “Kadına karşı şiddetle uluslararası mücadele gününü” kutlamak isteyen kadınlara şiddet uygulaması hep bu hastalığın semptomlarıdır. Aynı semptomları sergileyen bir hastalık daha var: “Incel” hareketi. Her iki akımın kaynağında da biri tarihsel biri çağdaş bir kadın korkusu var! 

KADIN BAĞIMSIZLIĞINDAN KORKU

Siyasal İslamın yorumlarında kadınlar, sık sık toplumsal ve ahlaki düzen için tehdit oluşturan cazibeler olarak tasvir edilir. Bu tasvir, kadınların özgürlüğünün, bağımsızlığının bir fitne (toplumsal kargaşa) kaynağı olabileceğine ilişkin bir korkuya kaynaklık eder.

Fethi BenslamaPsikanaliz ve İslam başlıklı kitabında, kadın korkusunun erkeklerin bilinçdışındaki, özellikle de cinsellik, kimlik ve iktidar üzerine olan kaygılarıyla ilişkili olduğuna dikkat çeker. Benslama, bu korkunun hadım edilme kaygısı (kadın cinselliğinin erkek otoritesini ve erkekliği tehdit etmesi) ile bağlantılı olduğunu belirtir. Bu korkuya cevap olarak İslam hukuku ve kültürel uygulamalar, kadınların bağımsızlığını sınırlamaya yönelik katı denetleme mekanizmaları içerir. Örneğin örtünme, sadece bir iffet sembolü değil, aynı zamanda kadınların bedenlerini kamusal gözlerden saklayarak onları erkek egemen yapılar içinde tutmanın bir aracıdır.

İlahiyatçı Mustafa Öztürk’ün “İslam Kültürünün Yumuşak Karnı Kadın” adlı eserinde de bu konu ele alınır. Öztürk, İslam kültüründe cinsiyet rollerini kısıtlayan patriyarkal geleneklerin, salt İslamdan değil, tarihsel patriyarkal sistemlerden kaynaklandığını savunur. Kadın korkusunun, İslamda kanunlar, dini metinlerin yorumları ve sosyal pratikler aracılığıyla kurumsallaştığını ve bu yapıların kadınları erkek vesayeti altında tutarak özgürlüklerini sınırladığını gösterir.

Kadın bağımsızlığı korkusunun zehirli ve şiddet dolu bir başka yansıması da Batı’da, son 10 yılda, faşist grupların içinde şekillenen “incel” (zorunlu bekâr erkekler) hareketidir. Çoğunlukla çevrimiçi bir alt kültür olan “incel”ler, kendi romantik ve cinsel başarısızlıklarından kadınları sorumlu tutarlar. Kadınların “modern cinsel piyasada” (“dating” dünyasında) çok fazla güce sahip olduğunu iddia ederler. Bu kadınlar yalnızca çekici veya statü sahibi erkekleri seçerler. “Incel” hareketinin çarpık fantezi dünyasında bu adaletsiz bir durumdur. Bu anlayış, hayal kırıklığı ile beslenen bir korku ve zayıflık ifadesidir ama paradoksal biçimde bir erkek üstünlüğü inancına, şiddet ile dolu bir dünya görüşüne yol açar.

“Incel anlatısı”, İslami geleneklerdeki kadın korkusunun modern, seküler bir versiyonudur. Siyasal İslamda toplumsal düzenin bozulmasını önlemek için kadınların davranışları sıkı sınırlara tabi tutulurken “incel”ler, kadın bekâretini idealize eder, cinsel olarak aktif kadınları aşağılarlar; kadınların cinsel seçeneklerini kısıtlayarak, özlemini duydukları toplumsal düzeni, gerekirse şiddet yoluyla geri kazanabileceklerine inanırlar. 

BİR SAVUNMA MEKANİZMASI OLARAK KADIN DÜŞMANLIĞI 

Benslama’nın psikoanalitik bakışının ışığında, kadın düşmanlığı, erkeklerin sosyal ve cinsel hiyerarşideki yerleriyle ilgili güvensizliklerine karşı bir savunma mekanizması oluşturur. Her iki akımda da erkekler kadınları kontrol etme yetenekleri konusunda derin kaygılar taşırlar. 

Siyasal İslamda bu korku, kadınların iffeti ve kamusal davranışları üzerinde sıkı kontrolün sosyal düzeni korumak için gerekli olduğu inancında kendini gösterir. Kadınlar, erkek otoritesini tehdit edebilecek potansiyel bozguncular olarak görülür ve bu nedenle bağımsızlıkları “tehlikeli” olarak algılanır.

Bu güvensizlik “incel”lerde, kendilerini reddeden kadınlara karşı bir güç, yeniden kazanma girişimi olarak ortaya çıkar, kadınlara karşı intikam fantezilerine veya şiddete dönüşür. 

Bu korkuların sonuçlarına karşı koruyucu yasalar çok önemlidir ama hastalığın kültürel ve tarihsel köklerini de unutmamak gerekir.

https://www.cumhuriyet.com.tr

Ergin YILDIZOĞLU | Tüm Yazıları
Hits: 4625