ÇERNOBİL'İ UNUTMADIK

 

26 Nisan 1986’da gerceklesen Cernobil nukleer felaketinin uzerinden tam 25 yil geçti. 25 yildir bizler, basta Karadenizliler olmak üzere ölüme mahkum edildik.

 

Çernobil faciasının dünyayı kasıp kavurduğu günlerde zamanın Cumhurbaşkanı darbeci Kenan Evren, “Biraz radyasyon kemiklere yararlıdır”, Başbakan Turgut Özal "Radyoaktif çay daha lezzetlidir" diyebiliyor; Sanayi Bakanı Cahit Aral ise halkın huzurunda radyasyonlu çay içebiliyordu.

 

Yıllar önce devlet tarafından işlenen bu suç, bütün ölümlere ve bilimsel verilere rağmen kabul edilmediği gibi üstü küstahça örtülmeye çalışıldı; bugün bu tavır aynı vurdumduymazlık ve pişkinlikle devam etmektedir.

 

Japonya’da yaşanan felaket sonrası Fukuşima’daki patlamalar ve radyoaktif sızıntının etkileri hala canlı ve dünyada nükleer karşıtlığı hız kazanırken, nükleer santrali evdeki tüpgaza indirgeyerek Sinop’a, Mersin’e ve Trakya’ya nükleer santral yapmayı planlayan bu dayatmacı zihniyete boyun eğecek değiliz.

 

Yaşam, doğa ve doğadan beslenen kültürler, iktidarların ve şirketlerin topyekün saldırısıyla karşı karşıya… Kapitalistlerin doymak bilmeyen kar hırsı için, Anadolu’ya can veren derelerimiz HES adı altında şirketlere satılıyor; termik santraller, maden aramaları ve sanayi atıklarıyla doğal yaşam zehirleniyor; ormanlar, meralar ve tarım alanları şirketlerce yağmalanıyor… Bugün Çernobil'in etkileri halen devam ederken, Fukuşima ile bir kez daha sarsılıyoruz…

 

Bizlerin nükleer karşıtı olmamız için, Fukuşima'da nükleer kaza olmasına gerek yoktu. Bizler 25 yıldır bu ülkede "Çernobil'in Çocukları" olarak hergün öldük. Sevdiklerimizi, dostlarımızı, yakınlarımızı toprağa koyduk. 25 yıldır her gün, her saat nükleere ve bunu başımıza bela eden sisteme lanet ettik.

 

Havamızı, suyumuzu, toprağımızı, tüm canlıları yüzyıllar boyunca radyasyonla zehirleyen Çernobil'in 25.yılında, bir kez daha “Çernobil'e Lanet, Nükleere Hayır!” diyeceğiz.

 

25 yıldır yaşadıklarımızla, hikayelerimizle, isyanımızla geliyoruz!

 

 

Başta nükleer santraller olmak üzere, yaşamımızı yok eden sözde enerji projelerinin ardındaki talan, rant ve somuruye karşı doğayı ve yaşamı savunmak için isyandayız, sokaktayız.

 

Yer: Taksim Tramvay Durağı (Taksim Meydani)

 

 

 

AKA-DER (Anadolu Kültür ve Araştırma Derneği)

Allianoi Girişim Grubu

Arkeologlar Derneği

Artvin Çevre Platformu – Ankara

Artvin Kültür ve Yardımlaşma Derneği – Ankara

Bartın Çevre Gönüllüleri

Bartın Çevre Meclisi

Bartın Genç Dayanışma

Bartın Genç-Sen

BEKS - Bellek ve Kültür Sosyolojisi Çalışmaları Derneği

Bursa Su Platformu

Çanakkale Çevre Platformu

Demokratik Anayasa Hareketi Girişimi

Devrimci Anarşist Faaliyet

Dikmen Deresi Kentsel Dönüşüm Mağdurları Dayanışma Derneği

DİSK Emekli-Sen İstanbul Aksaray 3 Nolu Şube

Doğu-Güneydoğu Dernekleri (DGD) Platformu

DOKÇEP - Doğu Karadeniz Çevre Platformu

Dünya Yalnız Bizim Değil Platformu (DYBD)

EGEÇEP - Ege Çevre ve Kültür Platformu

Ege Su Platformu

Ergene İnisiyatifi

Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP)

Fethiye Saklıkent Koruma Platformu

Gökbük Köyü Halkı

Hasankeyfi Yaşatma Girişimi

Haydarpaşa Dayanışması

Hayvanlarin Yasam Haklarini Koruma Dernegi

Hemşin İsyanda Platformu

İMECE Toplumun Şehircilik Hareketi

Karadeniz Cevrecileri (Trabzon)

Karadeniz Kültür, Sanat ve Çevre İnsanları

Karakök Otonomu

Kibele Kooperatifi

Küre Dağlarını Koruma Platformu

Lambdaistanbul LGBTT Dayanışma Derneği

Loç Vadisi Koruma Platformu

Maltepe Nazım Hikmet Kültür Merkezi

Mardin Kızıltepe Çevre Gönülleri Derneği

ÖDP Genel Başkanı Alper TAŞ

Peri Suyu Koruma Platformu

Rana Arıbaş - Türkiye Tabiatı Koruma Derneği Aksaray Temsilcisi

Rize Çamhilkan Derneği

Sami Yılmaztürk - Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri

Senoz Vadisi Koruma Platformu

Sinop Gençlik

Solaklı Vadisi ve Ekolojik Yaşamı Koruma Derneği

Sürekli Aydınlık İçin One Mınute Karanlık Girişimi

KESK Tarım Orkam-Sen İstanbul Şubesi

KESK Tarım Orkam-Sen Mersin Şubesi – Yılmaz Kilim

Toplumcu Mühendis Mimar ve Şehir Plancıları Meclisi

Trabzon Öğrenci Dayanışması

Tüm Köy Sen

Türkiye Komünist Partisi

Yeryüzü Derneği

Yeryüzüne Özgürlük Derneği

Yeşil Gerze Çevre Platformu (YEGEP)

...

 

 

Abdullah Nefes

Ali Ziya Camur

Aydoğan Topal

Ayla Yılmaz

Ayşenur Kolivar

Bayar Şahin

Bayram Balcı

Behçet Gülas

Erdal Bayrakoğlu

Grup Mjora

Grup Seritana

Hikmet Akçiçek

HOMUR Mizah ve Karikatür Gurubu

Laz Marks (Haldun Açıksözlü)

Marsis

Moğollar

Nevin Koçoğlu

Ozan Telli

Redfotoğraf Grubu

Sadık Şahin 

Serap Yağız ve Suların Uğultusu

Tahsin Ocaklı

…

 

 

08 Artvin Dergisi

53 Rize Dergisi

Bahar N. Ersözlü

BirYaşam Dergisi

Cihan Aktaş

Devrim Büyükacaroğlu

Doç. Dr. Aykut Çoban

Doç. Dr. Melih Baş

Dr. Gaye Yılmaz

Dr. Musa Kılıç

Evrim Kepenek

Git Dergisi

Gözde Bedeloğlu

Gülgün Başarır

Halkın Takımı Dergisi

Hilmi Yarayıcı

İsmail Cem Özkan 

Mehmet Lütfü Özdemir

Mustafa Kara

Onur Gülbudak

Özcan Yaman

Prof. Dr. Beyza Üstün

Prof. Dr. Fuat Ercan

Prof. Dr. Kadir Erdin

Red Dergisi

Sait Temur

Selim Yılmaz

Selma Koçiva

Sema Barbaros

Sevda Karaca

Solaklı Vadisi ve Ekolojik Yaşamı Koruma Derneği

Şeyhmus Diken

Tiroj Dergisi

Yaba Edebiyat

Yalçın Ergündoğan

Yrd. Doç. Dr. Aydın Kıvanç

1.       Kazalardan kaçınılamaz. Tasarım kusurları, yıpranma, mekanik ve insani hatalar nedeniyle kaza olasılığı yapısaldır. “Yeni” diye pazarlanmaya çalışılan modeller için başka bir deneme olanağı olmadığı için toplum “kobay” olarak kullanılır. Kaza ve sızıntılar, yüksek toplumsal maliyete yol açar ve sınır tanımaz.

2.       Yüzbinlerce yıl radyoaktif kalan atıkların zararsız hale getirilmesi mümkün değildir. Atıkların yeraltı sularına, nehirler ve ırmaklara sızma riski yüksektir. Radyoaktif atıkların çevreden yalıtılma masrafları hem bu atıkların kirlettiği alanların, yeraltı suları ve nehirlerin temizlenme çalışması masrafları ve seçilen depolama alanlarına nakliye masrafları hayli yüksektir.

3.       Soğutma suyunun geri verilmesi sırasında nehirlerin, göllerin ve denizin ısıl kirlenmesine neden olur ve sudaki canlı yaşama zarar verir. 2-6 C’lik bir sıcaklık artışı deniz ekosistemindeki dengeyi bozar. Denizdeki canlıların neslinin tükenmesine ve denize yayılan radyasyonun balık yoluyla insanlara geçmesine neden olmaktadır. Öte yandan, küresel ısınmaya bağlı olarak suların aşırı ısındığı dönemlerde soğutma işlemi de tehlikeye girer.

4.       Normal işleyişi sırasında fark edilmeyen / örtbas edilen sızıntılar nedeniyle, çevresinde radyoaktif kirlilik yaratır. Nükleer santral civarında belirli oranda radyasyon artışı yaşandığı, hava, su, toprak kirliliğine neden olarak canlı yaşamı üzerinde olumsuz etkiler yarattığı bilinen bir gerçektir. Çeşitli şekillerde yarattığı radyoaktif kirlilik hastalıklara, hayvan ve bitkilerde mutasyonlara yol açar. Nükleer santraller bölgedeki tarım, hayvancılık, turizm ve balıkçılık faaliyetlerini bitirir.

5.       “Yüksek güvenlik standartları”na rağmen nükleer santraller halen çok riskli bir teknolojidir. Japonya'da olduğu gibi kazalar halen olabilmektedir. %100 güvenli bir nükleer santral bulunmamaktadır. Riski çok büyük olduğu için sigortalanamaz ve finansal riski kamuya yüklenir. Nükleer santrallerin ömrü tamamlansa bile risk devam eder. Nükleer santral kapatılsa dahi, ortalama gücünün %10’u kadar enerji üretmeye devam eder. Bu nedenle bozunum ısısı önemsiz düzeylere düşünceye kadar, reaktörü soğutmaya devam etmek gerekir.

6.       Nükleer pazarlayıcıları tarafından toplumsal / çevresel “dışsal maliyetleri” göz ardı edilerek düşük gösterilen nükleer enerji üretim maliyetleri bir yalandan başka bir şey değildir. Güvenlik, bakım-onarım harcamaları yüksektir. Pahalı yakıt kullanılmasının yanında, yakıt zenginleştirme ve atık depolama gibi ekstra masrafları vardır. İlk yatırım ve işletim maliyetleri yüksektir.

7.       Deprem, sel ve tayfun gibi afetlerde kaza riski yükselir. Fay hatları yakınına reaktör kurulması ekstra risk yaratır.

8.       Teknolojisi, yapım, inşaat ve güvenlik maliyetleri ve süresi çok yüksektir. Yapım süresinin ve maliyetin birkaç katına çıktığına sıklıkla rastlanmaktadır, büyük gecikmeler yaşanır ve zamanında bitmez. Geri ödeme süresi çok uzundur. Kapanan santraller uzun süren söküm aşamasında nükleer atık haline gelir ve söküm maliyetleri çok yüksektir. Kullanılmış yakıt çubukları ve atıklar yerin altında çelik tanklara gömülür. Ancak bu tanklar da 10-15 yıl içerisinde yüksek düzeyli, asidik ve sürekli radyoaktif ışıma sonucunda çatlar ve sızıntı meydana gelir. Tam olarak bir yalıtım ve bertaraf teknolojisi henüz bulunamamıştır.

9.       Enerji üretimi verimsizdir (soğutma sırasında büyük miktarda enerji kaybı olduğu için üretilen net enerji miktarı düşüktür). Arızalarda üretim çok uzun süre durur, santral atıl hale gelir.

10.   Nükleer enerji denildiği gibi iklim değişikliğine çözüm değildir. Nükleer enerji kullanımından kaynaklanan uranyum madenciliği ve santral inşaatı yüzünden önemli ölçüde sera gazı salımı söz konusu olmaktadır. Sera gazı salınımı iklim değişikliğini ve küresel ısınmayı tetiklemektedir.

11.   Uranyum madenciliği ve yakıt üretimi/zenginleştirme aşamalarında sürdürülebilir olmayan kaynak bağımlılığı yaratır. Nükleer yakıt kaynakları sınırlıdır ve birkaç ülkenin kontrolündedir. Nükleer enerjinin kaynağı olan uranyum az bulunan bir kaynaktır. Tahminlere göre dünyadaki uranyum kaynakları talebe de bağlı olarak 30 - 60 yıl içerisinde tükenecektir.

12.   Nükleer santraller, endüstriyalizmin ve yüksek teknolojiye tapınmanın en uç noktalarından birini temsil eder. Teknolojiyi elinde tutan, denetleyen ve dağıtan devletlerin gücünü ve bu ülkelere olan bağımlılığı arttırır.

13.   Uluslararası güç dengelerinde barışçıl olmayan bir silah olarak kullanılır. Nükleer silahlanmayla, savaşlarla, militarizmle bire bir ilişkisi vardır, askeri ya da sivil reaktörlerin bazı tipleri nükleer silah hammaddesi üretir.

14.   Radyoaktif atıkların konvansiyonel silahlar için mermi yapımı, tanklar için zırh plakası yapımı ve nükleer silah yapımında kullanılması riski mevcuttur.

15.   Sabotajlara, saldırılara karşı korunma adına asker ve polis denetimini meşrulaştırır.

16.   Şeffaf değildir, yatırım kararından silah yapımına, kazalardan atıklara kadar her aşamada gizlilik esastır, radyoaktif sızıntı ve kazalar örtbas edilir. Toplumu ikna etmek için beyin yıkama / rıza yaratma kampanyalarını kullanır.

17.   Yapımına antidemokratik süreçlerle, merkezi olarak ve kamuoyunda özgürce tartışılmasına izin verilmeden karar verilir; aynı şekilde yapılır ve işletilir. Özellikle yatırım aşamasında büyük rüşvetler ve “fon”lar döner.

18.   Merkezi denetimi zorunlu kıldığı için enerji üretiminde ve dağıtımında merkezileşmeye ve enerji kayıplarına neden olur. Teknokrasinin ve uzmanlar bürokrasisinin egemenliğindeki, halkın aleyhine toplumsal ve ekonomik düzeni pekiştirir.

19.   Yüksek düzeyde uzman iş gücü kullanır, yerel ve ulusal düzeyde anlamlı istihdam yaratmaz (kaza sonrası temizlik işleri hariç). Nükleer enerji, ticari teknolojiler arasında en düşük istihdam yoğunluğuna sahip ve üretilen enerji miktarına göre en az iş olanağı sağlamaktadır. Bu istihdam da büyük oranda uzmanlaşmış ve dışarıdan transfer edilecek işgücüne dayanmaktadır.

20.   Nükleer santral potansiyel bir atom bombası fabrikasıdır. Nükleer teknoloji şarttır diyen zihniyetin ardında askeri amaçlarla silah ve atom bombası üretme arzusu yatmaktadır. 1945’te Hiroşima’da, Nagazaki’de kullanılan atom bombalarına, geçtiğimiz 10 yılda Lübnan’da, Irak’ta, Afganistan’da halkın üzerine atılan seyreltilmiş nükleer bombalara sahip olma niyeti savaş endüstrisinin ve egemenlerin bitmez tükenmez kar ve iktidar hırslarının sonucudur; insanların ve doğanın katledilmesine yol açmaktadır.

21.   Aşırı enerji tüketimine ve masif (büyük miktarlarda) enerji akışına olan bağımlılığı arttırır, enerji yoğunluğunun düşürülmesi girişimlerini baltalar. Tüketim toplumunu, enerji israfını ve kullan at mantığını alternatifsiz hale getirir.

22.   Türkiye nükleer santrallere mecbur değildir. Türkiye’deki enerji arz/talep senaryoları 2-3 kat abartılı bir şekilde açıklanmakta, sanal ihtiyaçlar yaratılıp tüketim pompalanıp enerji krizi bahane edilerek sermaye yeni pazarlar açılması hedeflenmektedir. Enerji oburluğu politikalarıyla enerjiye ihtiyacımız varmış gibi gösterilmektedir.

23.   Rusya’nın yapmayı planladığı VVER-1200 modeli üniteler, Rusya tarafından yeni geliştirilmiştir. Daha henüz dünyada VVER-1200 model bir reaktör işletme halinde bulunmamaktadır. 3. nesil olarak dile getirilen bu santrallerin güvenilirliği belirsizdir. Akkuyu’da kurulması planlanan 4800 megavatlık nükleer santralin soğutulması için günde kullanılacak yaklaşık 10 milyar litrelik su bölge atmosferinde ve tarım alanlarında, asit yağmuru, ağır metal kirliliğinin yanı sıra buharlaşmadan kaynaklanan atık tuz ve minerallerin çevrede neden olacağı zararlar kaçınılmaz olacaktır.

24.   Nükleer santral bahanesiyle Türkiye bir nükleer atık çöplüğü haline getirilmeye, başka santrallerin atıklarda Türkiye topraklarına gömülmeye çalışılmaktadır.

 

25.   Çernobil’i unutamadan, Japonya – Fukuşima felaketini yaşadık…

Hits: 2006