İnsan yaşadıkça nelere tanıklık ediyor:
Koca koca adamların fırdöndü fırıldağa dönmeleri…
Sağdan vurana paşam, soldan vurana koçum diye yaltaklanmalar… Çıkar rüzgârının estiği yana eğilip bükülmeler…
Balyoz kararları açıklandığı an “Demokrasi’nin zaferi” diye sevinçten göbek atanların, gelen tepkiler üzerine “yani… şey… yargılamada aksaklıklar olsa da… ama… ancak…” diye diye çevir kazı yanmasın taktikleri…
“Yetmez ama evet”le başlayıp bugün gelinen noktada “Aslında…” diye sürdürüp bir türlü yanıldıklarını itiraf edemeyenlerin, ağızlarında eveleyip geveledikleri sözcükler…
Arkadaşlarını, meslektaşlarını satmanın bile artık doğal karşılanır olması…
Sonuçta vicdanlarda açılan büyük yara…
Ülkemdeki yargıya güvensizliğim, adalet duygusunun yokluğu içimde büyürken, günlerdir söylenenleri tekrarlamak istemiyorum… O nedenle uzaktan yakından, geçmişten günümüzden bilgelerin adalet üzerine düşüncelerini sizlerle paylaşıyorum:
Hz. Muhammet’ten St. Exupery’ye
Onunla başlayalım:
“Bir saat adaletle hükmetmek, bir sene ibadet etmekten daha hayırlıdır.” Hz. Muhammet. (Sanki bu sözü RTE için söylemiş!)
“İnsancıl olmadıkça adil olamazsın.” Vauvenargues
“Adaletsizlik hükme acılık, geciktirme de tatsızlık verir”. Bacon (Bakınız: Balyoz, Ergenekon, Odatv, KCK davaları…)
“Devletin hazinesi adalettir.” Konfüçyus
“Adaletsizliği işleyen, çekenden daha sefildir.” Eflatun
“Haksızlığa sapıp bütün insanların senin peşinden gelmeleri yerine, adaletli davranıp tek başına kalman iyidir.” Mahatma Ghandi
“Adalet devletin amacıdır.” James Madison
“Adalet sivil toplumu ayakta tutan temel politikadır”. Edmund Burke
“Adalet bütün ahlaki görevlerin toplamıdır.” William Godwin
Kendini yargılamak başkalarını yargılamaktan daha zordur”. Saint Exupery
Seneca’dan Montaigne’e
“Her iki tarafı da dinlemeden karar veren, kararı doğru olsa dahi, doğru hareket etmiş olmaz”. Seneca (Tanıklığı istenmedi diye susan; mahkeme kararına destek veren Hilmi Özkök’ün kulağına küpe)
“Hukukun kuvvetinin azaldığı yerde, kuvvetlinin hukuku geçerli olmaya başlar.” Maurice Duverger… (Paris Yüksek Gazeteclik Okulu’nda benim hocamdı. Adalet açlığımı körükleyen o oldu!)
“İyi olmak kolaydır, zor olan adil olmaktır.” Victor Hugo
“Adalet, evrenin ruhudur.” Ömer Hayyam
“Kötülüğü adaletle, iyiliği de iyilikle karşıla.” Lao-Tse
“Adaletin gecikmesi adaletsizliktir.” W. S. Landor (Bakınız: 2000 Yıllarının İleri Demokrasisi Türkiye!)
“Adaletin hâkim olduğu yerde silahın yeri yoktur.” Amyot (Bakınız ülkemdeki çatışmalar; kadına karşı, “ötekilere” karşı ayırımcılık…)
“Adaletin olmadığı yerde ahlaktan bahsedilemez.” Montaigne (Ya Rab! Yeryüzündeki ve ülkemdeki tüm kulların şu sözü içselleştirebilseler!!!!)
“Ayrıcalıkların sadece eşitlikten doğduğu, vatandaşın yönetime, yönetimin halka, halkın da adalete tabi olduğu bir düzen istiyoruz.” Robespierre
Hz. Muhammet’le başladık yine onunla bitireyim:
“Adaleti çiğneyen devlet adamlarını cezalandırmayan milletler çökmek zorundadır.” Hz. Muhammet
(Özdeyişler için kaynak: Türk Hukuk Sitesi)
(Cumhuriyet)
