Biraz uzun bir başlık oldu, ama epeydir sabahları uyandığımda aklıma gelen ilk soru, yukarıdaki gibi: Bakalım Mustafa Kemal Atatürk tarihte bugün neler yapmış?
Hemen açıkça söyleyeyim ki her geçen gün beni daha da heyecanlandıran bir soru. Bu sorunun temeli, bir zamanlar ‘Mustafa Kemal de eleştirilebilir...’ şeklindeki mantıklı ve masum saptama ile atılmıştı. İkinci Cumhuriyeti ilan edenler, işe Mustafa Kemal’in de eleştirilebileceği söylemiyle başlamışlardı. Mantıklı ve tutarlıydılar. Çünkü hedef ‘Birinci Cumhuriyetin başarısızlığını kanıtlamak’ olduğuna göre -zira ‘İkinci Cumhuriyet’ girişimi, ancak ilkinin hazin enkazı üzerinde yükselebilirdi!– nokta atışlarının da o Cumhuriyetin kurucusu üzerinde yoğunlaştırılması, stratejik bir gereklilikti.
Gerçi ‘Birinci Cumhuriyet’in ‘başarısızlığı’, savı, çok tartışmalıydı. Çünkü kurulduktan ve Sevr’in ardından ayakta kalabilme koşullarını da kendi yaratan bir Cumhuriyetin başarısızlığı, başta örneğin ‘Köy Enstitüleri’ ve ‘laiklik ilkesi’ olmak üzere bütün varoluş koşulları ve temelleri ortadan kaldırıldıktan sonra, kendi sırtına yüklenemezdi. Ama bu dediğim, tarih bilincinden ve tarihsel mantıktan kaynaklanan bir sonuçtu. Oysa ‘İkinci Cumhuriyetçiler’ ve onları ilerici sanan gafiller, tarih bilincine de, tarihin mantığına da kapalıydılar.
Daha doğrusu, tutarlılık bağlamında bütün bunlara kendilerini kapalı tutmaları da bir tür ‘tarihsel zorunluluk’tu. Çünkü böyle yapmadıkları takdirde, Mondros ile başlayıp Sevr ile noktalandırılması istenen bir hesabın Milli Mücadele ve ardından da Lozan ile nasıl tarihin çöplüğüne atıldığını özellikle genç kuşaklara açıklayabilmek, olanaksızlaşırdı. Gerçi bir başka soru daha vardı ama, ‘Mustafa Kemal de eleştirilebilir’ savıyla yollara düşenler, o soruyu hiç gündeme getirmemeye özenle dikkat ettiler. O soru, şuydu: Bir zamanlar iş, Mondros’ta başlayıp Sevr’de bitmiş olsaydı, yani Milli Mücadele ve Lozan olmasaydı, bugün ‘Mustafa Kemal’i eleştirmek adına onu yerden yere vuran, konuyu adeta: “Bu adam keşke hiç olmasaydı”ya getirenler nerede olacaklardı? Bugünkü halleriyle olabilecekler miydi? Kimi eleştirme sırasının gelip gelmediğini tartışacaklardı? Herhangi bir konuyu tartışabilme olanağını bulabilecekler miydi? Sevr’e göre Anadolu’nun ortasında kendilerine -o da elbet geçici olarak- bırakılmış ‘cücük-devlet’te onlara kaydadeğer bir şeyler sorabilecek birileri çıkacak mıydı?
Peki şimdi, adeta her yaşanan günü ‘tarihte bugün Mustafa Kemal’e çevirmeye çalışanlar -ve gerçeği neden gizleyelim ki, bunda da çok başarılı olanlar-, hayatımızı ve genç kuşakların yollarını hangi ‘meğer’lerle doldurmaktalar?
Meğer Mustafa Kemal, devrimci falan değilmiş. Çünkü devrimler, ‘aşağıdan yukarıya’ yapılırmış; oysa Atatürk Devrimleri, ‘yukarıdan aşağıya’ yapılmış. Elbet burada bir soru, adeta kendiliğinden gelip söze karışıyor: Peki, hangi ‘aşağı’ ile yapılacaktı? On üç, on dört milyon okuma yazma bilmeyen insanın oluşturduğu zeminle mi? Her neyse, burasını ‘geçelim’…
Meğer Mustafa Kemal, tarihin gördüğü en katı ve hatta en kanlı diktatörlerden biriymiş. Herhalde, örneğin Samsun’a gitmeden önce bir referandum düzenlemediği için. Ya da Kubilay olayını bastırdığı için. Her neyse, burasını da geçelim …
Sakın merak etmeyin Kuvayı Milliye’yi, laikliği, Türkiye Cumhuriyeti olarak ‘muasır medeniyet seviyesine’ gelmeyi hâlâ önemseyen sevgili okurlarım, aslında bu soruları ve konuları kesinlikle ‘geçmeyeceğiz’, ama artık sırası geldiği için, iyice didikleyeceğiz!
(Cumhuriyet)
