AK Parti'nin geçmişin adaletsizliklerini telafi etmeye çalışırken bugün yeni adaletsizliklere yol açmama konusunda kendi tarihinden çıkarması gereken dersler var.
Adalet ihtiyacı, halkın yeni Türk Anayasası’ndan en büyük beklentisi olarak öne çıkıyor.
Nereden mi anlıyoruz? Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) önayak olduğu Meclis heyetiyle sivil toplumu YENİ anayasa için bir araya getirme girişimleri iki haftada bir değişik şehirlerde yapılmaya başladı; önce Edirne, sonra Diyarbakır ve en son İzmir’de...
Meclis Başkanı Cemil Çiçek bu toplantılara diğer dört partinin temsilcileriyle birlikte katılıyor ama tartışmalara taraf olmuyor; gözlüyor, notlar alıyor.
TOBB ve TOBB’un araştırma kuruluşu TEPAV bu toplantılarda katılımcılara yeni anayasadan en çok ne beklediklerini de soruyor. Sonuç çarpıcı: Türkiye’nin batısında da doğusunda da Diyarbakır’da da İzmir’de de öncelik aynı. Ortalama yüzde 54’ün yeni anayasadan beklentisi adalet; yurttaşlar daha adil bir Türkiye’de yaşamak istiyorlar.
İkinci sırayı eşitlik ve özgürlükler yüzde 18 ile paylaşmış; aradaki fark o kadar büyük, toplumun adalete ihtiyacı o kadar baskın durumda.
Bu yüksek oranda Türkiye gündemini son dönemde işgal eden davaların, Türkiye’nin başta ABD ve üyesi olmak istediği Avrupa Birliği tarafından eleştiri konusu yapılan uzun tutukluluk süreleri, bitmek bilmeyen davalar, çalakalem yazılmış iddianameler ve neredeyse yarı yarıya oranda Yargıtay’dan geri dönen isabetsiz kararlar gibi tartışma konularının mutlaka payı var.
Geçen hafta Milliyet’te verilen bir örnek vardı. 1993’te Sivas’ta 37 kişinin öldürülmesiyle sonuçlanan Madımak faciası davası sanıklarından İhsan Çakmak’ın hikâyesiydi bu. Madımak sanıklarından Çakmak bundan 15 yıl kadar önce sırra kadem basmış ve polis tarafından aranmaya başlamıştı.
Ama güya aranırken, hayatının olağan akışında bir değişiklik olmamıştı. Milliyet’in iyi muhabirlerinden Türker Karapınar ve Gökçer Tahincioğlu’nun saptamalarına göre, Çakmak 1997’de askere gitmiş, askerliği bitince 1999’da evlenmiş, ardından doğan çocuğunu nüfusa kaydettirmiş, hatta polise başvurup sürücü ehliyeti almıştı. Bu işlemlerin tamamı resmi devlet dairelerinde yapılıyordu. Bunların hiçbirinde zorluk yaşamayan Çakmak hakkındaki bütün suçlamalar, 13 Mart’ta 15 yıllık zamanaşımı nedeniyle düşecek.
CHP, Madımak faciasının da Terörle Mücadele Yasası kapsamına alınması için girişimde bulundu, ancak AK Parti oylarıyla reddedildi. Madımak davasında suçlu bulunup mahkûm edilen 111 kişi bulunduğuna ve zamanaşımının yalnızca 5 sanığı ilgilendirdiğine dikkat çeken Adalet Bakanı Sadullah Ergin, muhalefeti sanki zamanaşımının bütün sanıkları azat edeceği izlenimine yol açmakla suçluyor. Diğer yandan kendisi de bir kişi için bile olsa durumun rahatsızlık verici olduğunu ifade ediyor.
Adaletsizlik duygusu kendisini yalnızca mahkemelerde, hak arama merciinde göstermez. Örneğin sağlıkta öncelikler, eğitimde fırsat eşitsizliği, kadının toplumda maruz kaldığı muamele ve daha başka alanlarda da gösterir.
Bu bakımdan, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin ve kadın örgütlerinin başarısı sayılması gereken ve kadın ile çocuklara uygulanan şiddete cezaları arttıran, hafifletici sebepleri ortadan kaldıran, evlilik ve sonrasında kadınlara ek koruma sağlayan yasa olumlu bir adım oldu. Bu yasanın Meclis’ten 8 Mart Dünya Çalışan Kadınlar Günü’nde geçirilmiş olması da bu zamana dek yaşanan gecikmeden dolayı özür mahiyetinde bir jest görülebilir.
Ancak alınacak çok mesafe var ve önceliğin yargı alanına verilmesinde, orada görülmesinde şaşılacak bir şey yok; en büyük sorunun orada olduğunu herkes konuşuyor zaten.
Adaletsizliğe, haksızlığa uğradığını hissetmek ağır bir duygudur. Adalet ve Kalkınma Partisi’nin 2002’de iktidara gelmiş olmasında, geniş kitlelerin 28 Şubat sürecinde yaşadığı siyasi ve sosyal adaletsizlik duygusunun ve 2001 krizinde yaşadığı ekonomik adaletsizlik duygusunun büyük payı vardır. Dolayısıyla AK Parti’nin geçmişin adaletsizliklerini telafi etmeye çalışırken bugün yeni adaletsizliklere yol açmama konusunda kendi tarihinden çıkarması gereken dersler var; anayasa çalışmalarında ifade edilen beklenti bunu gösteriyor.
(Radikal)
